Lothar Baumgarten
Imago Mundi 29.01.2006–14.05.2006

Lothar Baumgarten, geboren in 1944, is een van de internationaal meest gerenommeerde kunstenaars van Duitsland. In het middelpunt van zijn gereflecteerde, politiek relevante werk staat al meer dan dertig jaar de uitwisseling tussen culturen die elkaar niet kennen. Doordat Lothar Baumgarten sinds meer dan 30 jaar consequent de thema’s globalisering, kolonisatie en onderdrukking behandelt en zich diepgaand o.a. met antropologie en biologie bezighoudt, heeft hij pionierswerk voor veel artistieke uitgangspunten verricht die tegenwoordig zeer actueel zijn.

Baumgarten heeft vier maal (1972, 1982, 1992, 1997) deelgenomen aan de documenta, in 1984 kreeg hij de Gouden Leeuw van de Biënnale van Venetië, in 1993 werd zijn werk in een solotentoonstelling in het Solomon R. Guggenheim Museum in New York getoond, in 1996 kreeg hij de Lichtwark-prijs van de Hamburgse Kunsthal en in 1996-98 maakte hij een grote installatie voor het nieuwe kantoorgebouw van de Bondspresident in Berlijn. Het Museum Kurhaus Kleef organiseert nu de eerste museale solotentoonstelling in Duitsland, die het karakter van een retrospectieve heeft.

Het accent van de tentoonstelling ligt op de intensieve en kritische behandeling door Lothar Baumgarten van de kolonisatie van Amerika, die wezenlijk door zijn intensieve studie van leven en werk van Prins Johan Maurits van Nassau-Siegen (1604-1679) in Brazilië beïnvloed is. Johan Maurits was van 1637 tot 1644 voor de Nederlandse West-Indische Compagnie als gouverneur in Recife werkzaam en verkreeg wereldroem door zijn vroege onderzoek naar Zuid-Amerika. 150 jaar lang – tot het onderzoek van Humboldt – beheersten de wetenschappelijke en artistieke resultaten van zijn expedities het beeld van Zuid-Amerika. Na zijn terugkeer uit Zuid-Amerika was Johan Maurits meerdere decennia lang stadhouder van Brandenburg in Kleef en maakte de Nederrijnse stad tot een kruispunt van Braziliaanse, Nederlandse en Duitse cultuur. Lothar Baumgarten refereert in zijn werk steeds weer aan Johan Maurits. Hij knoopt aan bij de door hem georganiseerde historische cultuurtransfer en verwijst naar kunstenaars, die 350 jaar geleden op een soortgelijke manier werkten als hij. De historische distantie tot en de kennis over de verovering en haar methoden gaan bij Baumgarten echter verder dan de fascinatie van het onderzoeken en ontdekken en leiden tot een kritisch bezig zijn met het eigene en het vreemde.

Voor het Museum Kurhaus Kleef zal Baumgarten een nieuw, lang gepland werk realiseren dat een serie van tachtig schilderijen van Braziliaanse vogels uit de 17e eeuw reflecteert. Deze werken werden door de Nederlandse schilder Albert Eckhout tussen 1653 en 1659 gebaseerd op studies, die hij tijdens zijn verblijf in Zuid-Amerika met Johan Maurits gemaakt had. Verder zijn er werken waarin Baumgarten zich met Zuid- en Noord-Amerika bezighoudt te zien. Onder andere wordt de nieuwe installatie ‘Double Pendulum /Unity without Whole’, 2002/03, getoond.

Een kunstenaarsboek met bijdragen van Quintin Buvelot, het Mauritshuis Den Haag, Dante Martins Teixeira, de Universiteit van Rio de Janeiro, en Kaira Cabanas, New York, verschijnt ter gelegenheid van de tentoonstelling.

De tentoonstelling wordt gesponsord door:
Kulturstiftung des Bundes
Kunststiftung NRW.

Met vriendelijke steun van
Georgia Hotel Cleve.

terug